Haritalar

İstanbul Paftaları, 20. yüzyıl başında tasarlanan Goad ve Alman Mavileri haritaları ile Goad haritalarının devamı niteliğinde sayılabilecek 1920-1950 tarihli Pervititich ve Nirven haritalarının üzerine ilk kez bir arada yayımlanarak gün yüzüne çıkıyor. 7.900 parçadan oluşan koleksiyon, İstanbul’un 1950 sonrası değişimine yeni bir bakış açısı sunuyor.

İstanbul haritalarının 20. yüzyıl başından itibaren en bilinen örnekleri 1904-1906 yıllarında Charles Edward Goad tarafından çizilen “İstanbul Sigorta Haritaları”, 1913-1914 yıllarında İstanbul şehir planına yön vermesi için üretilen “Alman Mavileri” ve Necip Bey tarafından şehir rehberi olarak çizilen 15 paftadan oluşan 1918 tarihli haritalardır.

1920 sonrasında ise Goad haritalarının devamı niteliğinde sayılabilecek 1922-1945 arasına tarihlenen Jacques Pervititch imzalı haritalar, 1947-1950 yılları arasındaki Suat Nirven haritalarıyla adeta bir “üçleme” olarak İstanbul haritaları serisini 1950’lere kadar taşımıştır. Bu “üçlemenin” dışında ayrıca tarihçi Osman Nuri Ergin’in 1930’larda İstanbul Belediyesi tarafından hazırlanan şehir rehberleri için çizdiği haritalar da en önemli örneklerden sayılmaktadır.

Silahtarağa Arşiv koleksiyonundaki İstanbul haritaları, 1913’ten başlayan yeni Alman Mavileri haritalarını ve hâlihazırda bahsedilen örneklerinin devamı niteliğindeki 1950 sonrasını kapsayan 7.900 parçalık İstanbul paftalarını içermektedir.

1950 sonrası şehirleşmenin ivme kazanmasıyla İstanbul’un değişimine yeni bir bakış açısı sunan “İstanbul Paftaları” koleksiyonunun önemli bir bölümü, Silahtarağa Arşiv’de araştırmacıların erişimine açılarak bilinen örneklerinin üzerine ilk kez gün yüzüne çıkıyor.

İstanbul Paftaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Paribu ve Bibliothèque nationale de France (BnF) iş birliği ile dijitalleştirilmektedir.

Kaynakça

Dağdelen, İrfan. “Osmanlı Haritalarında İstanbul” Antik Çağ’dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi. Cilt 1, 2015. Erişim: Kasım 12, 2023. https://istanbultarihi.ist/29-osmanli-haritalarinda-istanbul.

Şehir Planlama Müdürlüğü. “Beyoğlu Arşivi-Haritalar | Şehir Planlama Müdürlüğü.” Ekim 10, 2022. https://sehirplanlama.ibb.istanbul/beyoglu-arsivi-haritalar/.

Şehir Planlama Müdürlüğü. 2022. “Beyoğlu Arşivi-Haritalar | Şehir Planlama Müdürlüğü.” October 10, 2022. https://sehirplanlama.ibb.istanbul/beyoglu-arsivi-haritalar/.